Lesvoorbereidingsformulier 'Jan en de Jugendstilposter - affiche'

Lesdoel

Na deze lesactiviteit kunnen met droge pastel een Jugendstil reclameposter over een zelfgekozen (mooi en/of geurend) product of een leuk evenement maken. Ook kunnen de kinderen de vorm beschrijven van de tekening, let daarbij op: de grote beweging in doorgaande lijnen, sierlijke lettervormen en variatie in krijtgebruik en kleur mengen. Vervolgens kunnen de kinderen de werkwijze van de tekening beschrijven. En als laatste wil ik die werkwijze en vorm terugvinden in het onderzoek. Bij het onderzoek laat je zien wat je stap voor stap hebt gedaan en hoe je dat hebt gedaan, hier voeg je ook foto's toe die je hebt gemaakt tijdens het proces.

Oriëntatie

Bij de introductie vraag ik aan de kinderen of zij wel eens een reclameposter hebben gezien en of zij wel eens van de Jugendstil hebben gehoord. Dan vertel ik dat Jan Toorop (1858 Indonesie - 1928 Nederland) is vooral beroemd geworden door zijn prachtige Jugendstilposter voor Delftse Slaolie. Zijn typische sierlijke stijl, een vorm van ‘Jugendstil’, werd zeer populair. Dan stel ik twee vragen bij de onderstaande afbeeldingen.

Wat wordt er in deze posters/affiches aangeprezen?
Hoe zou je de verschillen tussen deze posters beschrijven?

Dan laat ik nog een aantal voorbeelden zien van reclameposters in de Jugendstil.

Uitleg

Bij het kopje informatie geven kijk ik of de kinderen al wat af weten van de Jugendstil en geef ik meer informatie over de stroming.
Onderstaand zijn voorbeelden die ik gebruik.

Je ziet hier een poster, een schilderij en een boekomslag van Jan Toorop.
Welke overeenkomsten en verschillen zie je?

Waar zie je de Jugendstil terug in deze interieurs?

De Catalaanse architect Gaudi ontwierp huizen, een kathedraal en een park in Barcelona.
Waarin herken je de Jugendstil?

In Oostenrijk werden deze stoffen ontworpen voor meubels en gordijnen.
Waaraan herken je de Jugendstil?

Bij de instructie laat ik weten dat de kinderen een reclame poster moeten maken in de Jugendstil met behulp van een afbeelding die is meegenomen van thuis.

Stap 1


Teken een kader langs de rand van het tekenvel.
Je hoeft dan strakste over de rand heen te kleuren.

Stap 2


Teken dan wat lekker zwierige lijnen over het hele vlak.
Dat lukt het beste als je er niet bij nadenkt!

Stap 3

Zet tussen die vloeiende lijnen een tekstvlak.
Daarin zet je het hoofdwoord van de poster.

Stap 4

Probeer de letters niet te schrijven maar te tekenen.
Elke letter heeft een eigen vorm.

Stap 5

Nu kan je de poster lekker inkleuren. 

Met de zijkant van het krijt kun je de lijnen breeder en smaller maken.

Stap 6

Door het krijt met je vingertoppen uit te vegen krijg je een mooi kleurverloop.

Stap 7

Je kunt er nu allerlei vormen met andere kleuren intekenen.
Door te vegen maak je er weer kleurvlakken van.

Stap 8

Ook de letters verdienen een eigen kleur.
Teken ze nauwkeurig met een duidelijke contour.

Stap 9

Als je de letters wilt accentueren kun je ook de achtergrond inkleuren.

Stap 10

Veeg tussendoor je vingers goed af.
De kleuren worden anders smoezelig.

Stap 11

Vul nu alle tussenruimtes op een vloeiende manier in met passende kleuren.

Stap 12

Probeer het tekenen en inkleuren (arceren) wat af te wisselen.

Stap 13

Je ziet dat de kleuren mooi kunnen mengen.
Begin met de lichte kleuren.

Stap 14

Probeer tussen de lijnen steeds nieuwe vullingen te bedenken.

Stap 15

Het herhalen van lijnen met donkere kleur versterkt het Jugend-stileffect.

Stap 16

Hoe wordt jouw poster?

Ik heb voor het onderstaand voorbeeld gekozen en daaronder staan de foto's van de tekening die ik heb gemaakt tijdens mijn werkwijze.

Afsluiting

Als afsluiting leggen wij alle werken samen en behandelen wij de volgende vragen:

 - Hoe heb je gewerkt?
 - Ging het naar je zin?
 - Wat heb je ontdekt?
 - Wat vond je lastig?
 - Wat zou je een volgende keer anders doen?

Lesovergang

Als laatste ruimen de kinderen alles netjes op en bereiden ze zich voor op de volgende les.

Bronvermelding:

Stichting Beeldend Onderwijs, Jan en de Jugendstilposter (Jan Toorop), 

http://www.laatmaarleren.nl/methode/proeflessen/jan_en_de_jugendstilposter_jan_toorop